برای شناخت تاثیر راهبردی توحید در تربیت انسان باید تاثیر راهبردی کفر وشرک در تخریب انسانیت را هم بررسی کنیم. چون: یعرف الاشیاء به اضدادها.
 
حتی می توان گفت شناخت کفر وشرک مقدم است بر شناخت ایمان و توحید . یعنی اگر کسی با شرک و کفر و تاثیرات آن آشنا باشد، بهتر تاثیر توحید را درک می کند و مسلمان بهتر و معتقد تری خواهد بود.
 
در تلوزیون گاها زندگی کافرانی که به اسلام گرویده اند را به تصویر می کشند. شما ملاحظه می کنید که آنها اعتقادشان  به اسلام حتی از خیلی از ماها قوی تر است و از ما پاک تر و مسلمان تر به نظر می رسند. دلیل آن این است که آنها ابتدا با فضای کفر آشنا شده و با آگاهی به فضای ایمان و توحید گرویده اند.
 
از نظر خود اسلام هم کفر مقدم بر توحید است. انسان  ابتدا باید کافر شود و بعد ایمان اورد. ابتدا باید شرک را از خود تخلیه کند و بعد موحد خالص گردد.

درکلمه توحید نفی شرک مقدم بر اثبات توحید است. شعار اسلام این بود. قولوا لا اله الا الله, تفلحوا. فلاح و رستگاری انسان در گرو این است که انسان از شرک پاک و به توحید آراسته گردد.
 
در آیه الکرسی می خوانیم و من یکفر بالطاغوت و یومن بالله فقد استمسک بالعروه الوثقی. کفر به طاغوت مقدم بر ایمان به خدا است.
 
حداقل این است که انسان همراه با شناخت ایمان و توحید، حتما کفر و شرک را هم بشناسد تا بتواند با مقایسه عقلانی این دو سیستم به حقانیت سیستم توحید برای تربیت انسان اعتراف کند و با اعتقاد کامل وارد این راه شود.
 
اگر بگوییم خدای متعال عقل را به بشر برای مقایسه میان همین دو سیستم و درک حقانیت توحید و انتخاب آن داده است، سخن گزافی نگفته ایم.

خدای متعال که می گوید: افلا تعقلون. چرا تعقل نمی کنید؟ منظورش تعقل میان کفر و ایمان، شرک و توحید است. تا با مقایسه آثار منفی و مثبت این دو راه بر انسانیت انسان، آدمی به انتخاب برسد و بتواند تصمیم بگیرد.

انسان در اثر تعقل و مقایسه میان کفر و ایمان به انتخاب می رسد و ایمان می آورد و عملا در راه خداپرستی حرکت می کند و به مقصد انسانیت می رسد.

العقل ما عبد به الرحمان و اکتسب به الجنان. عقل پس از مطالعه و مقایسه، در نهایت شما را به بندگی خداوند رحمان فرا می خواند و راه بهشت را به روی شما خواهد گشود.

آثار توحید و شرک به طور مفصل در قرآن کریم آمده است و اکنون ما در مقام توضیح این آثار نیستیم.